“Op naar de groenste stad van Europa” kopte de Volkskrant vandaag vrijdag 25 mei 2018.
Het Amsterdamse college bestaand uit centrum-linkse partijen laat zoals Het Parool op de eerste pagina in zijn kop liet weten de stad linksaf slaan.
D66, PvdA, SP, Groen Links, ze hebben alle vier een vertegenwoordiger in het nieuw gevormde college en slaan op een aantal terreinen een andere weg in dan Den Haag prefereert.
In strijd met landelijk beleid opent de nieuwe coalitie een 24 uurs opvang voor maximaal 500 ongedocumenteerden. Daar krijgen ze anderhalf jaar de tijd om “onder professionele begeleiding te werken aan perspectief”.
Het standpunt over vluchtelingen is een illustratie van de “zachte hand” waarmee het nieuwe Amsterdamse stadsbestuur de kwetsbaren in de stad tegemoet treedt.
Zo staat er ook in het coalitieakkoord dat de partijen sloten dat er geen verplichte tegenprestatie voor mensen in de bijstand zal zijn. Ze mogen bij wijze van proef ook zonder korting 200 euro bijverdienen.
Ook daar is Den Haag op tegen.
In de bijstandswet die ooit het sluitstuk van de verzorgingsstaat werd genoemd in 1963 was uitdrukkelijk de mogelijkheid opgenomen dat gemeenten zelf een ruime marge in hun bevoegdheid zouden hebben waar het de uitvoering betrof. Het ging daar om het belang van “individualisering” en in dat kader een grote beleidsruimte voor het uitvoerend orgaan*. Wonderlijk is wel dat diezelfde centrale overheid die de jeugdzorg, de  thuiszorg en het pgb “over de schutting gooide van de gemeenten” er nu zo’n moeite mee heeft als een stad als Amsterdam beleidsruimte claimt.
Verder wil de stad de groei van Schiphol aan banden leggen en verzet het College zich tegen de wens van het kabinet om corporaties meer sociale huurwoningen te laten verkopen.
Vooral dit laatste lijkt me ook een kwestie van: schoenmaker houd je bij je eigen leest!
Uiteindelijk wil Amsterdam vooral een heel duurzame stad worden met het terugdringen van autoverbruik, het sluiten van de kolencentrale en de ambitie om de stad voor 2040 van het aardgas af te halen.
Wat kan Den Haag er tegen hebben, zou je zeggen? Zeker met het oog op de klimaatdoelen van Parijs?
Maken we even een sprong dan zien we dat Amsterdam er in de geschiedenis wel vaker uitsprong als recalcitrante stad.
Ook een Rutger** nl Rutger Jan Schimmelpenninck had in 1784 in zijn proefschrift de ideale regering beschreven: een regering van het volk (dat was in die tijd nog een regering van welgestelden) en voerde de beweging aan die de Fransen verwelkomden als brengers van vrijheid en gelijkheid. Het Amsterdamse volk moest nu zelf de vorm van stadsbestuur gaan bepalen en zijn vertegenwoordigers kiezen en alle Amsterdammers mochten meedenken over de manier waarop dat moest gebeuren… Herkenbaar?
Het was een revolte tegen het oude stadsbestuur en de regenten, maar de vervolgens gekozen representanten waren toch nog aan kritiek onderhevig van “het gewone volk”.
Op vrijdag 19 juni 1795 vierde Amsterdam met een groot feest het verdrag tussen de Bataafse en de Franse republiek. Jan Bernd Bicker, een echte patriot die 7 jaren in ballingschap had geleefd in Zwitserland  zei dat hij in de vergadering die bijeenkwam alleen de “zuyvere zucht voor t algemeen belang van een vrygemaakt volk en een echt besef van gelijkheid, waardoor niemand boven de anderen wilde heersen”, zag.
Maar ja, toen het Napoleontisch tijdperk aantrad en Nederland van een bestuurlijk gedecentraliseerd systeem vervolgens een nationale eenheidsstaat werd en het ministerie van Justitie ging heersen over het land met oa een genationaliseerde politie, nam Amsterdam alweer een recalcitrante positie in en weigerde ondergeschiktheid aan dat ministerie.
Het staat allemaal beschreven in: Naar eer en geweten; de geschiedenis van Justitie in vogelvlucht 1789-1998, uitgegeven door het ministerie van Justitie in 1998.
Is het erg?
Moeten we ons zorgen maken over het recalcitrante gedrag van Amsterdam?
Of moeten we ons realiseren dat wellicht de grote Europese steden aan een bestuurlijke herijking bezig zijn?
Zou het kunnen zijn dat het middeleeuwse stelsel weer meer opgeld gaat doen?
Dat nationale staten plaats gaan maken voor het grote belang van grootstedelijke agglomeraties en ook hun samenwerking in Europees verband?
Over deze en dergelijke zaken kan ik u van harte aanraden het één en ander te lezen van Bram de Swaan.
Voordeel zou wel zijn dat nationalisme en populisme het afleggen tegen het pragmatisme van de stadssteden

*Zie mijn proefschrift uit 1981: Tussen recht en hulpverlening, Loghum Slaterus
** Rutger Groot Wassink , leider van Groen Links (what s in a name?)