Hiep hiep hoera! Er valt wat te juichen want woensdag 5 februari heeft de rechter de  SyRi (anti-fraude) wetgeving, zie mijn blog van 2 november jl,  onrechtmatig verklaard.
Volgens de rechtbank in Den Haag voldoet de wetgeving niet aan de ‘fair balance’ die het EVRM (Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en mn artikel 8 lid 2) vereist om te kunnen spreken over een voldoende gerechtvaardigde inbreuk op het privéleven. De rechtbank had de doelen van van de SyRi-wetgeving, namelijk het voorkomen en bestrijden van fraude in het belang van het economisch welzijn afgezet tegen die inbreuk op het privéleven. Daarmee is voor het eerst ook het ongecontroleerde gebruik van algoritmen via een rechterlijke uitspraak ter discussie gesteld.

De wetgeving is wat betreft de inzet van SyRi volgens de rechter bovendien onvoldoende inzichtelijk en controleerbaar.
Wij hadden in ons blog van 2 november al aangegeven dat er bij toepassing van SyRi bovendien een onterechte ongelijkheid zou gaan optreden tussen verschillen groepen burgers en wijken waar ze verkeren.

Een aantal organisaties zoals het Platform Bescherming Burgerrechten*, Privacy First, de Koepel, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten en de FNV, Tommy Wieringa en Maxim Februari hebben deze procedure aangespannen.
Heel belangrijk in dit verband is dat de  diverse organisaties ontvankelijk werden verklaard.
Als het aan  Forum voor Democratie ligt wil men deze mogelijkheid van een groepsactie, waarbij stichtingen die een collectief belang verdedigen zich tot de rechter kunnen wenden ter correctie van onrechtmatige wetgeving en/of uitvoering, de nek omdraaien.
Forum vindt dat we langzamerhand in een dikastocratie leven waarin de wetgever door de  (niet gekozen) rechter op de vingers kan worden getikt.

Het vonnis in de zaak van Urgenda waarin het kabinet zelfs door de Hoge Raad werd gemaand om voor 2020 een strenger klimaatbeleid te gaan voeren was Forum  dan ook een doorn in het oog.
Ulli d’Oliveira wijst er in zijn stuk in Het Parool van 5 februari op dat zijn Stichting Reinwater in de jaren tachtig bij de Hoge Raad gehoor vond in zijn verzet tegen de gigantische zoutlozingen van de Franse kalimijnen. Toen waren, aldus d’Oliveira dat soort stichtingen nog niet zelf toegelaten tot de rechter, zij moesten betrokken medestanders vinden.
“Vandaar dat de wetgever ingreep en stichtingen die een collectief belang verdedigen toeliet om zelfstandig te procederen,” aldus Ulli. Waarmee hij maar wou zeggen dat het de wetgever zelf was, die dat soort procedures toelaat.

Nu is nationalistisch rechts al tijden bezig rechters in een kwaad daglicht te stellen en afbreuk te doen aan hun legitimatie, met vooral als aanleiding het proces tegen Wilders.
Interessant hieraan vind ik dat juist Forum, dat  zo afgeeft op Den Haag, als elitaire burcht die ver van de burgers af zou staan, op het partijkartel waardoor onze democratie zo elitair wordt en op de Tweede Kamer als een sprookjeswereld waarin de leden leven, zo’n moeite heeft met groepsacties van burgers bij de rechter. Immers juist daarbij is sprake van bottom-up bewegingen, die niets te maken hebben met partijen of met pluche.
Als de rechter de wetgever herinnert aan vigerend hoger recht zoals het EVRM, vindt Forum dat de rechter op de stoel van de wetgever gaat zitten, omdat hij in feite dat hogere recht niet erkent. Dat speelt zowel in de Urgendazaak als bij het Syriproces.

Helaas heeft de Tweede Kamer nu een werkgroep in het leven geroepen die moet gaan onderzoekn of de rechter niet te politiek bezig is. De principiële Herman Tjeenk Willink wil hier geen deel van uitmaken, maakte hij in Buitenhof duidelijk omdat hij vindt dat deze werkgroep niet had moeten worden ingesteld, Immers alleen al de vraag doet af aan de legitimteit van de rechter. Hij nam de gelegenheid te baat om weer even uit te leggen hoe de Trias Politica werkt en dat het functioneren ervan juist in het belang van de burger is.

Wat ik me afvraag is waarom zo iemand als Baudet het toch maar steeds over democratische rechtsstaat wil hebben.
Gek genoeg is dat een kenmerk van veel politici in de wereld die uit zijn op macht en niet zozeer op recht.
De behoefte aan rechtvaardiging, aan legitimatie en daarmee versterking van hun macht, is populair onder dictatoren van verschillende signatuur. Waarom schrijven ze anders verkiezingen uit, ook al weten ze zelf en iedereen die het een beetje volgt dat die gemanipuleerd zijn? Op dit onderwerp is Zhongyuan Wang in 2017 in Leiden gepromoveerd. Hij onderzocht hoe de Communistische Partij in China dit democratisch middel inzet om het autoritaire regime juist te versterken.

Om Baudet als aankomend dictator af te schilderen gaat wel wat ver, dat zou teveel eer zijn, maar wel zou ik willen zeggen dat hij uit is op een zogenaamde  ‘Arrocratie’, dwz macht aan de arrogantie, de arrogantie van de jeugdige witte man, geëscorteerd door witte  jeugdige dames, die zelf wel zullen uitmaken welk gremium in wat zij een democratische rechtsstaat noemen, recht van spreken heeft!

• In 2009 hebben we met een aantal privacy bewegingen het Platform Bescherming Burgerrechten opgericht omdat we ons toen ernstig zorgen maakten over de as verplichte vingerafdruk in het paspoort.
  Zie overigens ook mijn 4 mei-lezing, op deze site te zien, in 2010 in Felix Meritis.