Als jongmens van 18 ben ik vlak voordat ik aan mijn studie begon met de SS Groote Beer de oceaan overgestoken, een schip dat overigens na die reis uit de vaart is gehaald. Amerika, dat was het land van de vrijheid, het gedroomde land, waar ik in 1964 2 maanden verbleef en waar ik vaak naar heb terugverlangd.
Ook mijn ouders moeten vaak hebben stilgestaan bij hun reis in 1939 naar vrienden daar en waarom ze er in hemelsnaam niet waren gebleven… Dan was hun veel ellende bespaard gebleven..
Amerika dat was na de Tweede Wereldoorlog ons gidsland. Daar kwamen onze bevrijders vandaan en hoewel we eerst de Europese Gemeenschap opzetten en later de Europese Unie bleven we Anglo-Amerikaans georiënteerd.
Wat een schok was de Watergate-affaire, maar ook een heldenverhaal. Misschien was de Vietnamoorlog een keerpunt, maar na  9/11 voegde Balkenende zich keurig in de door Bush opgediste noodzaak van de Irakoorlog.
Terwijl de ‘as van het kwaad’ in Irak, Iran en Afghanistan werd gezocht bleef de VS goede maatjes met Saudi-Arabië waar Osama bin Laden vandaan kwam.
Tja, en dan vier jaar geleden de verkiezing van Trump. Iets wat niemand, althans niemand die ik kende had voorspeld, gebeurde. Deze gek en machtswellusteling werd opeens met zoveel miljoenen stemmen de machtigste man van Amerika. En dat na Obama, hoe kon dat opeens?
Zo opeens bleek dat niet te zijn, als je  Een beloofd land van Barack Obama tot en met pagina 825 uit blijft lezen.
Op pagina 753 bijv, blijkt dat de zogenaamde demissionaire periode volgens hem de productiefste was (er waren oa 99 wetten aangenomen). “Het was alsof de democratie gedurende anderhalve maand weer normaal was, met het gebruikelijke geven en nemen tussen de partijen, het duwen en trekken van belangengroepen en de voor- en nadelen van het sluiten van compromissen.”
Wat hadden we wel niet allemaal kunnen bereiken, vraagt Obama zich af en hoeveel verder zou de economie wel niet zijn hersteld als er vanaf het begin van zijn termijn een dergelijke atmosfeer was geweest?
Maar vanaf zijn aantreden werd hij door de Republikeinen systematisch tegengewerkt.
Mitch McConnell, indertijd voorzitter van de Republikeinse fractie in de Senaat blokkeerde veel van Obama’s initiatieven en frustreerde aanname door frequent gebruik te maken van de zogenaamde filibuster, zolang blijven praten totdat ieder initiatief ten dode is opgeschreven.
“Ik vind het vreselijk om te zeggen,” had een Republikeinse senator tegen de president gezegd, “maar hoe slechter de mensen zich op dit moment voelen, hoe beter het voor ons is.”
Obama noemt een aantal factoren die er toe hebben geleid dat het sociaal contract dat Democraten en Republikeinen lange tijd nog verbond en dat binnen één generatie het leven voor de meerderheid van de Amerikanen beter, veiliger, welvarender en rechtvaardiger maakte, werd verbroken.
Er was namelijk vertrouwen voor nodig en wat ik hier noem de gouden regel: de opvatting ‘wat gij niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’ of omgekeerd: behandel een ander zoals jijzelf behandeld zou willen worden en geef iedereen een kans.
Maar toen het met de economie slechter ging werden mensen gevoeliger voor het feit dat anderen misschien iets kregen wat zij niet kregen en men ging de overheid wantrouwen.
En juist dit verhaal naar voren schuiven – een verhaal dat niet het vertrouwen voedde maar juist de wrok – is, aldus Obama, kenmerk geworden voor de moderne Republikeinse partij.
Het werd ook het sjabloon voor Fox News en conservatieve radiozenders (pag 343).
Tevens  speelde mee dat ideologische miljardairs als David en Charles Koch hun geld investeerden in denktanks, belangenorganisaties, mediaoperaties etc met het specifieke doel om elk laatste spoortje van de moderne welvaartsstaat terug te dringen.
Zij zagen volgens Obama zijn overwinning als een morele bedreiging en dat is waarom ze kort na zijn inauguratie, een conclaaf organiseerden van Amerika’s rijkste conservatieven om een strategie te bedenken om terug te vechten. Ze wilden geen compromis en consensus. Ze wilden, aldus de auteur, Oorlog!

En dat hebben ze gekregen.
Nu al vier jaar met Trump, waarin het volk steeds meer rijp is gemaakt voor complottheorieën, is zijn regiem en zijn ophits-campagne onder de kreet: De verkiezingen zijn gestolen, geculmineerd in inderdaad een oorlog tegen de democratische instituties en procedures omdat de huidige president plaats zal moeten maken voor de democraat Biden.
Nadat hij eerst nog met tientallen rechtszaken heeft geprobeerd een spaak in het wiel te steken van een overwinning van zijn tegenkandidaat, heeft hij vervolgens het volk, zijn achterban, aangevuurd op te trekken naar het Capitool met de bedoeling, lijkt mij, om de procedure waarbij Biden zou worden verkozen te frustreren. Kortom een greep naar de machtsconsolidatie van de heer Trump zelf! En als het niet volgens het recht kan, dan met geweld.
Het is mijn stellige overtuiging dat hij ook al had bedacht dat ze dan meteen de sleuteldocumenten konden jatten zodat de verdere procedure sowieso geen doorgang meer kon vinden.
Dankzij de aanwezige en oplettende griffier (wat mij betreft de held van dit verhaal) is dat plan niet doorgegaan, maar dat ze naar deze papieren zochten blijkt wel uit de enorme papiermess die ze achterlieten.
En om dat alles mogelijk te maken heeft Trump er als president ook nog voor gezorgd dat de Nationale Garde niet aanwezig was om het Capitool te beschermen.
Complotdenken?
Klopt! Maar soms is dat zo gek nog niet.

Dit schreef ik 8 januari. Inmiddels lijkt het erop of mijn veronderstellingen nog niet zo gek waren. Nog tijdens de bestorming hield Trump contact met de aanvallers. Het was niet zo maar een horde, maar ze werden duidelijk gedirigeerd.
Nog een wonder dat Nancy Pelosie en Mike Pence een vreselijk lot bespaard zijn gebleven.