“Alles van waarde is weerloos”, is een citaat uit het gedicht van Lucebert uit 1974 en nog steeds heel veelzeggend vooral de laatste strofe: “Alles van waarde is weerloos, wordt van aanraakbaarheid rijk en aan alles gelijk, als het hart van de tijd, als het hart van de tijd”.

Op 13 augustus 2019 schreef ik een blog getiteld: Met boosheid schiet je niet zoveel op. Ik citeerde daarmee de burgemeester van Schiermonnikoog, Ineke van Gent, die in een uitzending van Een Vandaag nogal laconiek was overgekomen in haar reactie op de ramp die in de nacht van 1 op 2 januari had plaatsgevonden voor de kust van de Waddeneilanden.
Deze ramp was veroorzaakt door de MSC Zoë en heeft de gemoederen op de getroffen eilanden zeer bezig gehouden.
Maar niet alleen hen.
Ik behoor tot degenen die haar as op dit eiland wil laten verstrooien. Overigens niet om daarmee voor meer vervuiling te zorgen!

Waarom?
Omdat ik een aankomende overspannenheid in mei 1980, na een hectische periode in de Leidse gemeenteraad, heb kunnen tackelen.
Omdat ik aan Schiermonnikoog mijn eerste kind te danken heb (deze eerste is tot stand gekomen op een prachtige dag begin oktober datzelfde jaar in de Kobbeduinen en heeft de weg gebaand voor nog twee later).
Omdat ik mijn promotie aan deze rustige, autoloze plek te danken heb.
Diezelfde oktober 1980 ben ik begonnen met drie maanden hard werken aan de laatste loodjes van mijn proefschrift dat in juni 1981 zou verschijnen.
Omdat ik sindsdien zeker eenmaal in de twee jaar mij heb teruggetrokken op dit eiland om in alle rust mij te concentreren op de artikelen, adviezen en publicaties die ik aan het voorbereiden was of later om gedichten te schrijven over vergane liefdes…
Omdat deze plek een thuishaven geworden was, waar alles hetzelfde leek te blijven en waar ik, wat voor weercondities ook, door het gevoel één te zijn met de natuur, met het uitspansel vol sterren in de donkerte ’s nachts, mezelf altijd weer terugvond.

Ik stuurde de kritische blog op naar Ineke van Gent en zij reageerde heel sportief.
We kregen een mailuitwisseling en zij nodigde mij tenslotte uit om, als ik weer op het eiland was, met haar koffie te drinken.
Dus toen ik deze week een midweekje geboekt had met een vriendin plus hond, zag ik mijn kans schoon en maakte een afspraak. Helaas kreeg ik vlak van te voren te horen dat het haar toch niet lukte vanwege afspraken aan de wal.
Kan altijd, geen punt.
Ik had mij inmiddels redelijk goed georiënteerd en slechts één grote vraag aan haar: Wat was er gebeurd met de serieuze maar ook gematigde en in principe haalbare aanbevelingen van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid van juni jl?

Daarin werd de mogelijkheid genoemd om de gevaarlijke zuidelijke route bij storm niet bevaarbaar te achten voor containerschepen. Nederland kan dit niet alleen beslissen. Dat moet in internationaal verband, maar zoals het rapport stelt: “De erkenning van de Waddenzee als kwetsbaar natuurgebied door de IMO (organisatie van de VN voor maritieme zaken) schept voor de betrokken kuststaten Nederland, Duitsland en Denemarken wel mogelijkheden om aanvullende (beperkende) maatregelen voor te stellen bij de IMO.
(Zie ook het Zeerechtverdrag van de Verenigde Naties: “De doorvaart is onschuldig zolang zij geen gevaar oplevert voor de vrede, de orde of de veiligheid van de kuststaat”.)
Waren hier stappen in genomen en welke?

Kennelijk kon die vraag nu niet door haar, noch telefonisch, maar ook niet door een wethouder Leefbaarheid beantwoord worden, zo begreep ik van de medewerkster van het stadhuis die ik aan de telefoon kreeg. Er was volgens deze medewerkster geen schriftelijk stuk over de problematiek en Van Gent had het te druk om mij terug te mailen of te bellen. En zij was toch echt de enige die informatie had. Uit de website van Schiermonnikoog werd ik al helemaal niet wijzer en toen ik de kustwacht wou contacten bleek ik eerst een verkeerd nummer en vervolgens een niet functionerend nummer te hebben gebeld. Thuis had ik natuurlijk het blad van de Waddenvereniging al gespeld maar daarin staan erg leuke weetjes en gezelligheden maar ook geen antwoord op het genoemde rapport, behalve misschien het genoemde feit dat er nog 8 ton rotzooi op de bodem van de Noordzee was te vinden… Waar ik dan weer niet echt vrolijk van werd.

Tja..
In mijn hoofd begonnen allerlei complottheorieën op te doemen.
Zou de burgemeester mij te lastig of te kritisch vinden? Was zij, maar misschien ook het openbaar bestuur, en zeker de enthousiaste minister Cora van Nieuwenhuizen die heel Holland plat gooit met asfalt, wellicht niet echt geneigd de aanbevelingen serieus te nemen?
Was Corona, Corona misschien het afleidingsmiddel bij uitstek?

En natuurlijk bedacht ik radicale oplossingen zoals: Waarom niet samen met Urgenda een kort geding starten tegen de staat met als inzet het lakse optreden nu de aanstaande herfststormen wellicht het eiland weer opnieuw met onmogelijke bergingsoperaties zouden confronteren?
Ik werd ongeruster en ongeruster en noch mijn gezelschap noch de rust van het eiland konden mijn gemoederen sussen. Toen maar contact opgenomen met genoemde Urgenda, de milieubeweging waar ik grote bewondering voor heb. Onder het motto: ach niet geschoten altijd mis.

En ja hoor, diezelfde middag werd ik teruggebeld door Antoine Maartens van Urgenda.
Graag maak ik hierbij reclame voor zowel Antoine als Urgenda want nu bleek ik echt met een kenner te maken te hebben die mij niet alleen tipte over relevante sites en informatie maar ook een goede zeiler met kennis van wind en zee bleek te zijn.
Heerlijk is het toch als een mens een ander mens treft die werkelijk zonder direct eigen belang zijn kostbare tijd voor je uittrekt en precies aansluit op je behoeften aan onderzoek en kennis. Antoine bleek een optimistisch en tegelijkertijd reëel mens, een bijzondere combinatie (zie mijn vorige blog). Ach Joyce, zei hij, je moet het niet op beleidsniveau zoeken, daar valt weinig te verwachten, maar meer op het niveau van de praktische uitvoering.
Een richtlijn aan de kustwacht was nog het meest haalbare begreep ik.
En hij eindigde ons boeiende gesprek met de verzuchting dat we nog meer bergingsacties konden verwachten op een wijze zoals Marion Koopman ons inmiddels wat betreft Covid 19 al al onze illusies heeft ontnomen door aan te geven dat we voorlopig nog niet van het virus af zijn en ook de vaccinatie slechts een tijdelijk effect zal hebben.

Dit blog wil ik graag eindigen met een hiep hiep hoera voor Antoine!
Het inhoudelijke vervolg leest u aanstaande week.