Woensdagavond om 10 over 10 stond ik na afloop van  mijn tekenles, zoals gewoonlijk, op de Korte ’s-Gravesandestraat te wachten op lijn 7 die mij naar Rietlandpark zou vervoeren om vervolgens over te stappen op lijn 26 naar IJburg.
Geen tram, niets, nada. Om half 11 begon ik me toch behoorlijk ongerust te maken. Ik stond daar met Spaanse of Italiaanse jongelui met wie een uitwisseling beperkt bleek, dus ik moest het even alleen uitzoeken.
Mijn telefoon leverde geen nieuwe informatie hoe ik ook zocht op de site van het GVB. Ik belde een taxi maar die ried me een rit af, want dat zou nog zeker een half uur duren. Enfin, ik besloot maar in de gure waterkou door te lopen naar het Alexanderplein, vanwaar inderdaad diverse trams vertrokken.
Voordeel was bovendien dat ik al lopend door mede gestrande ov-ers werd ingelicht over de oorzaak van het stilvallen van het openbaar vervoer vanuit de stad. Er was, zo werd mij verteld een man voor het gebouw van de Nederlandse Bank doodgeschoten. Jasses, een aanslag dacht ik nog, maar er werd aan toegevoegd: door de politie.
Wat deze mededeling met mij deed, is moeilijk te beschrijven, maar misschien komt “geschokt rechtsgevoel” er nog het dichtste bij. Want wat doet het met een mens, een Amsterdammer, zoals ik me inmiddels wel voel, als hij of zij hoort dat de eigen politie iemand doodschiet en dat nog wel, niet in een rare buitenwijk vol criminelen, nee midden in de stad zelfs voor de Nederlandse Bank? Ik probeerde bij mezelf nog: hij zal het er wel naar gemaakt hebben, een terrorist of zo…, maar ik hoorde niet dat er sprake was van een aanslag.
Later op het nieuws bleek de man wel omstanders te hebben gedreigd met wat een nep-pistool bleek te zijn en toen de politie hem was genaderd richtte hij dat nep-pistool op hen. Dat was kennelijk genoeg reden om de man zoals dat werd genoemd “neer te schieten”, wat een eufemisme is voor doodschieten. Omstanders hadden gehoord dat er wel 20 keer geschoten was, werd erbij vermeld. Ik dacht dat zoiets alleen in Amerika kon, maar nee hoor gewoon in Amsterdam.
Ze hadden de zaak nu in onderzoek bij de Rijksrecherche. Dat moest ons allen geruststellen begreep ik. Ooit heb ik mij als lid van de Coornhert Liga wel beziggehouden met politiegeweld en in ons Crimineel Jaarboek schreef Gerard de Jonge daar een zeer lezenswaardig stuk over. Het was voor ons altijd een belangrijk onderwerp en punt van aandacht, dus ik dacht meteen aan toenemend politiegeweld, gebrek aan goede schietinstructies en een gebrekkige opleiding en vroeg me af wat onze nieuwe burgemeester Femke Halsema, als rechtgeaarde pleitbezorger van de rechtsstaat daar nu van zou vinden.
Maar tot mijn starre verbazing werd erbij vermeld dat er hier waarschijnlijk sprake was van “suicide by cop”, kennelijk was er nog geen Nederlandse term voor, maar het betekent dus dat je je met opzet dood laat schieten door de politie, een soort alternatief voor je onder een trein gooien, misschien omdat dat alleen nog op het platteland kan?* Na afloop van het nieuwsbericht werd verwezen naar een telefoonnummer wat men kon bellen als men zwaar depressief was.
Na dit bericht viel me op dat geen krant of nieuwsitem aandacht besteedde aan het geschokte rechtsgevoel van de burger die het vertrouwen in haar of zijn politie verliest en bang is om al of niet per ongeluk te worden aangezien voor een suïcidaal persoon en dus neergeschoten of dus gewoon “vermoord” kan worden in het openbaar.
Eigenlijk werd het thema behandeld alsof de politie hier iemand had “geholpen”.
De depressieve man van 31 had tegen zijn moeder al gezegd dat hij zich misschien ooit door de politie zou laten doodschieten omdat hij het leven niet meer zag zitten.

Ik sloeg er maar eens wat wetsartikelen op na: bijv art 2 Politiewet:
“De politie heeft tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegd gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen, die deze behoeven”.
Verstaan we daar inmiddels onder dat de politie iemand die erom vraagt omdat hij graag een einde aan zijn leven wil, maar dat zelf niet kan doen, overhoop mag schieten?
Een burger die iemand helpt die een einde aan zijn leven wil maken, riskeert een aantal jaren gevangenisstraf aldus de art 293 en 294 Wetboek van Strafrecht maar de politie  helpt iemand dus ongestraft uit zijn lijden door 20 of was het 10 kogels op hem af te schieten?
We spreken hier zelfs inmiddels van een goede daad??
In een tijd dat de psychische hulpverlening en de jeugdzorg door alle bezuinigingen zo veel heeft geleden dat ze niet meer goed kunnen functioneren en er steeds vaker verwarde of depressieve mannen (vaker mannen dan vrouwen) op straat lopen, is het natuurlijk een goedkopere oplossing om ze dan maar af te knallen.
Tja, enig cynisme lijkt me hier toch wel op zijn plaats, sorry lezers.
Ook misschien een ideetje voor al die bejaarden die hun leven voltooid achten en maar nog steeds wachten op dat wetsontwerp van Pia Dijkstra?
Suicide by cop?
Mij lijkt dan wel dat de politiemensen goede schietinstructies moeten krijgen voor zulke gelegenheden. Niet 10 keer hoeven schieten maar gelijk in 1 keer raak!!!

• In 2004 was in dezelfde buurt iets vergelijkbaars aan de hand met een Duitse man van 20 jaar, nog een jongen eigenlijk, die vlak bij de plek van de Nederlandse Bank vanuit een telefooncel de politie had gebeld en wilde praten. Hij kwam uit Neurenberg. Hij had een auto ongeluk veroorzaakt en heeft rond 3 uur ‘s nachts  op het politiebureau in de Pijp een politieman bedreigd met een gaspistool.
  De dag daarop treffen 7 politieman sterk met kogelwerende vesten de man zittend op het  Frederiksplein aan. Hij maakt aanstalten te schieten (met het gaspistool) en de agenten schieten 21 keer waarvan vier keer raak. Hij sterft ter plekke en blijkt achteraf zijn moeder te hebben ingelicht dat hij naar Amsterdam was getogen om zich te laten doodschieten.Commentaar: Je zou waarachtig denken dat we op dat gebied een toeristische attractie zouden kunnen worden (sorry lezers!).