In memoriam Uri Avnery

Maandag 20 augustus aan het begin van deze week zwierf ik zoals wel vaker rond in Scheltema en liep een boek tegen het lijf: Israel’s vicious circle, van Uri Avnery; ten years of Writings on Israel and Palestine.
Ik kende hem van Gush Shalom, een Israëlische vredesbeweging, waar we indertijd, toen ik nog in het bestuur zat van “Een Ander Joods Geluid” begin 2000, regelmatig contact mee hadden.
Uri Avnery maakte op mij in die tijd een onuitwisbare indruk. Een knappe oudere man met een fenomenaal geheugen, die oa de opkomst van Hitler en de (joodse) revolte in Palestina tegen de Engelsen in de veertiger jaren, de stichting van de staat Israël en wat erop volgde aan oorlogen, vredesbesprekingen, bezetting en verrechtsing had meegemaakt.
Ik was meer dan eenmaal onder zijn publiek, als hij naar Nederland kwam. Een keer vertelde hij dat de situatie van de Palestijnen te vergelijken was met een flat die in brand stond waar mensen uit vielen. Onder die flat liepen andere mensen, die indirect slachtoffer werden van die brand. De brand was de Holocaust en de slachtoffers waren de Palestijnen.

Nu bedacht ik me opeens: zou hij nog leven? hoe oud is hij inmiddels? Ik keek op mijn telefoon en zag dat hij die dag 6 uur eerder overleden was.
Soms kan een mens het gevoel hebben dat toeval niet bestaat.
Op 94-jarige leeftijd is deze held, want zo keek en kijk ik naar hem, gestorven.
Wanneer is iemand een held in mijn ogen?
Een held is iemand die ondanks zoveel bewijzen van het tegendeel in de mens en ook in vrede blijft geloven.
Een held is iemand die zichzelf blijft, die blijft zeggen wat hij denkt ook al moet hij vrezen voor zijn leven. Avnery heeft diverse bedreigingen en aanslagen overleefd, waarvan één bijna echt dodelijk.
Een held is iemand die anderen blijft inspireren en hoop geven door te zijn, door voorbeeld te zijn. Iemand die zich niet laat intimideren door uitspraken als: dit is niet verstandig, niet goed voor je reputatie of carrière en andere zogenaamd rationele argumenten.
Een held is een mens uit één stuk, die oog heeft voor eigen zwakheden en zwakheden van anderen maar ondanks dat toch een eigen koers blijft varen.
En tenslotte noem ik een held iemand die nog gelooft in mensenrechten en in de ander, zich niet van het pad laat afbrengen door cynisme en zogenaamd realisme.
Een held heeft het in deze wereld nooit makkelijk. Een held wordt meestal pas na zijn of haar dood vereerd.
Uri Avnery was bijna in het harnas gestorven en maakte zich op voor de zoveelste demonstratie tegen het beleid van de regering Netanyahu, dit keer naar aanleiding van het aannemen van de wet waarbij de exclusieve Joodse staat werd uitgeroepen. Zie mijn blog van enkele weken terug.
Hij maakte zich ooit sterk voor het vervangen van het begrip Jood in zijn paspoort door Israëli. Hij heeft die juridische strijd niet gewonnen, maar ook toen was zijn visie visionair.
Hij vond dat hij in de eerste plaats Israëli was in een land geheten Israël dat zich als land moest voegen in een semitische regio.
Dat was cruciaal. Een land Israël kon democratisch zijn en rekening houden met de rechten van vele minderheden, niet alleen arabieren maar ook druzen en christenen.
Een exclusief Joodse staat impliceert een staat voor joden. Daarin is eigenlijk voor anderen geen plaats.
Amerika voor de (echte) Amerikanen, Engeland voor de (echte) Engelsen, Holland voor de (echte) Hollanders, Hongarije voor de (echte) Hongaren, het past in een hedendaagse trend. Die bovendien als risico heeft dat zoals Turkije voor de (echte) Turken zo’n land en de machthebbers van zo’n land zich gaan bemoeien met de (echte) Turken elders.
Zo staat er in de aangenomen Israëlische basiswet dat Israël zich actief zou moeten gaan bezighouden met de joden in de Diaspora.
Dat joden in de Diaspora last hebben van Israël als dat land weer eens in oorlog is, raketten afvuurt op Gaza, onschuldige slachtoffers maakt, en hun eigen veiligheidsmaatregelen moeten aanscherpen is één ding, dat dat land joden in de Diaspora moet gaan indoctrineren is een ander ding.
Laten we in hemelsnaam met Avnery er van uit blijven gaan dat joden in Frankrijk in de eerste plaats Frans zijn, in Israël in de eerste plaats Israëli, In Holland in de eerste plaats Nederlander etc.
Hopelijk is met de dood van Uri Avnery niet de hoop gestorven dat er ooit nog eens vrede en gerechtigheid komt in het Midden-Oosten en dat Israëli’s en Palestijnen in welke organisatievorm ook goed met elkaar door één deur kunnen, gewoon omdat ze nu eenmaal mensen zijn.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *