Komen we groen uit de crisis?

Nu Rutte een totale lockdown heeft afgekondigd en Nederland weer op slot gaat, vragen veel mensen zich af: komen we heelhuids uit de crisis?
Afgelopen maandag vroegen de Grootouders voor het Klimaat zich op zoom af: komen we groen uit de crisis. En dan bedoel ik niet kotsmisselijk en beroerd maar groen als positieve stap voorwaarts in de klimaatcrisis.
Klaas van Egmond, hoogleraar Milieu en Duurzaamheid aan de Universiteit Utrecht en Marieke van der Werf, voormalig lid van de Tweede Kamer voor het CDA en communicatieadviseur, maakten de balans op.
Het algemene idee is dat we, omdat we minder consumeren en minder reisbewegingen maken het milieu al positief beïnvloeden. Zou het niet mooi zijn als we deze crisis ten positieve kunnen aanwenden in de zin van een verhoogde kwaliteit bodem en lucht?
Maar in hoeverre is dat zo en halen we de onszelf gestelde doelen?

De beide deskundigen signaleerden een groot gat tussen de goede voornemens en de werkelijkheid. Als Rutte zegt dat we in 2030 voor 55 procent minder CO2 uitstoot moeten zorgen, zien de deskundigen dat met veel moeite, als we zo doorgaan, hooguit 34 procent zou kunnen worden bereikt.
Terwijl we nu al 25 procent hadden moeten realiseren volgens de Urgendanorm is dat slechts 17 procent.

De Raad van State constateert dat doelen niet worden gehaald, dat er geen wezenlijke vooruitgang wordt geboekt en er zou meer coördinatie moeten komen.
Wat doen we fout?
• Volgens Van der Werf schuiven we te veel met verantwoordelijkheden. Het nadeel van ons poldermodel. Er zou een duidelijke lijn moeten komen.
• We beschouwen het klimaat als een probleem van bedrijven terwijl het een maatschappelijk probleem is.
• We ontkoppelen economische groei en duurzaamheid, terwijl we ze juist moeten koppelen. Op dit moment lees ik het boek van Barack Obama Een beloofd land en hij geeft heel duidelijk aan dat zijn Recovery Act, zijn instrument om de financiële crisis aan te pakken, sterk gekoppeld is aan incentives om een groene economie op te tuigen. En ook Biden lijkt die richting te kiezen.
• Er moet wat dat betreft hier te lande veel inclusiever worden gedacht aldus beide experts. Groene processen en producten die bijdragen aan verbetering van de leefomgeving moeten veel meer worden gezien als verdienmodel.
• Een ander probleem is dat we voortdurend streven naar innovatie en experimenten maar zoiets als alle huizen isoleren is niet innovatief maar wel zeer noodzakelijk en indien door de overheid gefinancierd, dan wel sterk gesubsidieerd, zou dat een enorme sprong voorwaarts betekenen.

Wat bovendien niet helpt is dat de politieke partijen bang zijn voor hun eigen achterban, die een goed klimaatbeleid niet zouden willen. Je moet het beter verkopen en duidelijker communiceren.
De transitie is wat deze twee deskundigen betreft te veel gepolitiseerd.
Als je kijkt wat Duitsland en Frankrijk doen nl 30 miljard investeren in groene groei, dan loopt Nederland erg achter. In Nederland is een reductie van CO2 en een goed klimaatbeleid geen hoofddoel.

Wat ik wel interessant vond is dat ze opperden de klimaatcrisis ook eens net zo te behandelen als de viruscrisis.

Stel dat Rutte in zijn torentje op een dag verkondigt dat de klimaatcrisis zo uit de hand loopt dat het niet eens vijf voor twaalf is maar vijf over twaalf en dat we de wereld zo niet kunnen nalaten voor onze kinderen en kleinkinderen. Dat onze bodem wordt uitgeput en dadelijk ons water niet meer betrouwbaar is en de vervuilde lucht kanker veroorzaakt, dus dat we vanaf nu niet meer in een auto mogen rijden die nog op benzine loopt, niet meer mogen vliegen, dat onze afval gewogen wordt, bij teveel krijg je een boete en dat ons watergebruik wordt beperkt evenals ons energieverbruik, dat onze footprint aan een maximum gebonden is, wat zouden we dan doen?
Zouden we dan ook in meerderheid reageren met berusting en de verzuchting dat we het aan ons eigen gedrag te danken hebben dat nu zulke drastische maatregelen worden genomen?
Zou dan ook op het journaal een willekeurige voorbijganger worden aangesproken die aangeeft dat het logisch is dat we ‘op de blaren’ moeten zitten?
En toch zijn deze crises qua ernst vergelijkbaar…
We komen onszelf behoorlijk tegen dezer dagen. Ons Epicurische ‘leef nu voor het te laat is’ kan uit de hand lopen in onbeteugelde genotzucht en geluk-najagerij ook al is deze filosofie oorspronkelijk bedoeld om de angst voor straf in het hiernamaals te bestrijden.
Maar als je Epicurus goed bestudeert kom je uit op zijn kerngedachte : ataraxia, de onverstoorde staat van de ziel. Kijk, en als we daarnaar streven dan kun je, zoals Floortje Dessing keer op keer laat zien, zeer gelukkig in een bus wonen of in een tiny-house en geheel zelfvoorzienend!
Misschien dat dit Epicurische verlangen naar deze staat van de ziel ons juist in de totale lockdown letterlijk kan ‘bezielen’.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *