“Gestresste jonge oma’s die het hele land door racen, in de file staan om hun kleinkinderen te gaan verzorgen en na hun oppas-dag gevloerd zijn.” Met deze zin begint de website van EenVandaag over het item oppassen door grootouders.
Volgens EenVandaag die onderzoek heeft gedaan onder 3200 grootouders die op een vaste dag op hun kleinkinderen passen is er inmiddels sprake van oppasstress bij met name jonge grootouders die vaak ook nog andere bezigheden hebben.
Een kwart van de ondervraagde grootouders durfde geen nee te zeggen tegen hun kinderen als deze hen vroegen om op te passen.
En 42 procent vertelt hun kinderen niet dat het zwaar is voor hen, dat oppassen.

Artsen maken zich er zorgen over en met name cardiologen zien dat overbelaste oma’s niet meer aan zichzelf toekomen en te veel lijden aan hoge bloeddruk.

Nu ben ik als oma ervaringsdeskundige. Ik heb twee schattige kleindochters van respectievelijk 4 en anderhalf en op die van 4 heb ik zeker drie jaar iedere week een dag opgepast. Dat is me overigens prima bevallen niet in de laatste plaats omdat ik een buitengewoon capabele schoondochter heb die ervoor zorgde dat ik niets hoefde te doen dan voor haar kind te zorgen. Alles lag in schema’s klaar en ik kon als ze sliep zelf even lekker languit op de bank een tukje doen dan wel een krantje lezen. De enige druk die ik nog ervoer was dat ik elke week die dag er om half 9 stipt moest zijn en dus geen andere activiteiten kon hebben en dat de verantwoordelijkheid voor zo’n kleine toch niet gering is.
Dat besef je misschien vooral als je ouder bent en er alleen (ik ben gescheiden) voor staat.

Terug naar EenVandaag: Mij viel op in de uitzending van EenVandaag dat het grootouder-stel dat ze lieten zien terwijl er 6 kleinkinderen om hen heen dartelden, het dubbele gevoel verwoordde wat je als oma of opa kan overvallen. De gefilmde oma, een leuke en leek me nog energieke vrouw, vertelde dat ze geen nee tegen haar kinderen durfde te zeggen ook al vond ze het nu wel wat veel worden nu ze er 6 hadden, maar zei ze er meteen bij: Ik vind het ook superleuk!!!

Precies! Het is ook superleuk en tegelijkertijd best pittig soms. Dat kan dus allemaal.
Maar het móét ook leuk zijn, vinden we al gauw.
Op mijn jaarclub-bijeenkomst afgelopen zondag werd duidelijk dat er een zeker taboe op rust om oppassen op kleinkinderen niet leuk te vinden. Kleinkinderen zijn dus per definitie leuk, maar dat hangt ook samen met de tijd waarin we leven. Nederland schijnt wat dat betreft oppaskampioen van Europa te zijn. Ze noemen het: eindeloos ouderschap.

Als we kijken naar hoe wij onze kinderen hebben opgevoed is dat wel heel verschillend van de vorige generaties. Wij van de naoorlogse generatie hebben onze kinderen niet meer opgevoed met: “Eert uw vader en uw moeder”. Misschien kun je zelfs zeggen dat we er van hebben gemaakt: “Eert uw kinderen en kleinkinderen”.
Wij hebben van de bevelsamenleving en -huishouding een onderhandelingssamenleving en -huishouding gemaakt. Wij  vrouwen vonden dat we niet alleen kinderen met werk moesten combineren om zo de vaders meer bij de opvoeding te betrekken, die dan tijd over zouden hebben voor hun kroost (hetgeen overigens in de praktijk nog wel eens tegenviel) het leven van onze kinderen moest ook “leuk” zijn.
Ook dat was nieuw.
Ik herinner me brieven die we kregen van hun school waarin weer opgewekt werd meegedeeld dat de kinderen vrij waren omdat ze weer een vergader- of doe-dag hadden en als het even kon zich moesten voorbereiden op Halloween of Sint Maarten, feestdagen waar ik niets van af wist.

Feesten, muziekles, toneel, voetbal, schaak, clubje zus, clubje zo, veel vrienden en vriendinnen, het was allemaal bon ton. En ondertussen staken wij ouders elkaar de loef af met verhalen over hoeveel we wel niet voor ons kroost deden en over hadden. Dat begon al bij de borstvoeding. De tijden van de min waren definitief voorbij. Het ging erom zelf zo lang mogelijk borstvoeding te geven, ook en misschien wel juist als je fulltime werkte.

Perfectie werd in. Vrouwen wilden en masse zowel aantrekkelijk als een goede moeder zijn en als het even kon carrière maken. Het perfecte grootouderschap ligt geheel in deze lijn.
“Er heerst angst om het contact met je kind te verliezen en dat je te boek zal staan als ontaarde oma, het zijn met name vrouwen die erg plichtsgetrouw zijn,” aldus het onderzoek van EenVandaag en de cardiologen.
Maar het is niet alleen angst voor de kinderen, het is ook angst om niet perfect te zijn, om een steek te laten vallen, om niet aardig gevonden te worden, of niet sociaal.

Er is nu een oppas-college gestart voor grootouders met als motto: Oppassen is niet altijd leuk.
Misschien moeten de vervolgcursussen zijn: Leven is niet altijd leuk, en: Perfectie is niet nodig op je oude dag.
En dat moet me toch van het hart: Een beetje eert uw vader, en zeker die plichtsgetrouwe moeder, moet toch kunnen zeker als het 60- en 70-plussers betreft!