Er zijn geen vragen binnengekomen helaas, dus moet ik er zelf weer eentje bedenken bv :

Hoe te leven?
Meteen maar even een grote vraag, die al eeuwenoud is…. en veel filosofen heeft bezig gehouden..
Maar ik voeg er meteen aan toe: Hoe te leven in een tijd dat de verantwoordelijkheid voor dat leven uitsluitend bij jezelf ligt. Je kan geen God, ouders  of instantie(s) meer de schuld geven als er iets fout gaat of als je fouten maakt. Enerzijds zijn de eisen van de cultuur waarin je leeft en waaraan je moet voldoen om nog geaccepteerd te worden enorm opgeschroefd en anderzijds noodzaken de beperkingen waar je niet meer om heen kan zoals een  klimaat- en energiecrisis  je om anders te gaan leven.
Op zijn minst zou je je schuldig moeten voelen als je je dankzij bv je geld en middelen niets aantrekt van die beperkingen, de verwarming hoog zet, je uitleeft op koopjes en je een slag in de rondte vliegt naar allerlei bestemmingen waar je hopelijk vergeet dat je eigenlijk ander gedrag zou moeten vertonen!

Hoe te leven?
Een voorbeeld: een geëngageerd kunstenaar wil de aandacht trekken met een smeltende ijsschots van een dubieus verpakkingsmateriaal en vliegt om de ijsschots te promoten naar Australië.
Of nog directer: de halve wereld verzamelt zich in een dictatoriaal land voor een klimaatconferentie, met als enige uitkomst dat rijke landen een Fonds gaan opzetten waaruit arme landen kunnen putten, iets wat ze ook zonder Conferentie hadden kunnen bedenken. Ga je dan als klimaatactivist ook naar dat land vliegen om te protesteren?
En dan heb ik het nog niet over het actuele: voetbal kijken al of niet…. Inmiddels lijkt dat wat afgezwakt, vier miljoen kijkers is niet niks……
Enfin, de morele dilemma’s die een leven in vrijheid met zich meebrengt zijn inherent aan zo’n leven en ik zou niet weten wat ik bv mijn kleinkinderen zou willen meegeven naar aanleiding van die vraag….
Wat heb ik zelf geleerd in die 76 jaar?
Er zijn zoveel dingen om me over te schamen….qua footprint en hoe ik met de natuur en afval omga.
Bv dat ik mijn afval niet naar de stort breng, zoals mijn vriend J altijd wel keurig deed.
Maar J had een auto en ik niet dus… Is J nu een beter mens dan ik omdat hij een auto had èn de verantwoordelijkheid nam om zijn afval naar de stort te brengen?
Als ik naar het vluchtelingenprobleem kijk en de oorlogen en het geweld dat zich in de wereld afspeelt, wat heb ik daaraan gedaan?
Ik heb geen vluchteling in huis opgenomen, wel wat gestort op de giro van Vluchtelingenorganisaties maar was het genoeg?
Wat kon ik doen?
Er zijn zoveel mensen die echt iets doen, maar ze krijgen helaas weinig aandacht. Dat zijn de echte helden van onze samenleving!
Maar om je  je hele leven te schamen voor je footprint…. is dat een manier van leven?
De oude Grieken hadden het over het ‘goede’ leven maar ze bedoelden niet een ‘gelukt’ leven zoals wij dat invullen maar een ethisch goed leven…
Overigens in een tijd dat vrouwen en slaven niet meetelden in die samenleving…. Zo bezien doen wij het hier en nu nog zo slecht niet….

Kortom: hoewel boekenkasten omrollen van antwoorden op de vraag Hoe te leven, weten we het niet…., moeten het ieder voor zich uitzoeken en juist dat is jammer..
Wat we in onze cultuur aan de ander laten zien is òf hoe goed we het doen uiterlijk en innerlijk, het ‘kijkmijeens gedrag’ òf hoe we slachtoffer zijn geworden van deze of gene, van ons lot of van grensoverschrijdend gedrag van een ander.
Soms kom je ook combinaties tegen: de vrouw van 34 die aan vreselijke angststoornissen leidt, daarover een boek heeft geschreven, overal optreedt met succes, een gelukkig huwelijk heeft en fijne kinderen…..Tja……
Maar waar zie je nu mensen en boeken over reële dilemma’s die mensen tegenkomen in hun eigen leven en hoe ze daarmee zijn omgegaan? Of mis ik iets…
Dan hoor ik dat graag!

Ps Toch nog een heel positief voorbeeld: een galeriehouder van 74 jaar die moest stoppen met zijn galerie en net zolang is bezig geweest om alle spullen waarover hij beschikte aan goede doelen weg te schenken en te zorgen dat ze op plekken kwamen waar mensen er blij mee waren, tot hij er bijna bij neerviel. Maar wat tenslotte overbleef was een goed gevoel!
Kijk dat bedoel ik ook.
Gutmensch wordt tegenwoordig heel negatief gebruikt maar in dit geval is het naar mijn idee een eretitel!