Vandaag was Sana Valiulina bij Buitenhof. Haar boek over de boekhouder en de overste is net verschenen en bijzonder actueel.
Zij kent de Russische geest van binnenuit, geboren in Tallinn, Estland, studeerde Noorse taal- en letterkunde in Moskou, was tolk voor het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, en emigreerde naar Nederland.
Bij Buitenhof verklaarde ze wat er nu gebeurt.

Volgens haar is Poetin krankzinnig en ze vergelijkt hem met de ‘kannibaal’ van Europa Stalin, maar interessanter is waarom toch een meerderheid van de Russen hem steunt.
Volgens haar heeft dat te maken met het feit dat ze nooit volwassen kunnen en willen worden.
In een interview van 21 oktober 2021 in de NRC spreekt ze over ‘apeiron’ het grenzeloze om de oneindige leegte van de wereld aan te tonen.
“Apeiron is het grijze, het onbestemde van Rusland, de bossen, de rivieren, de verschrikkelijke monosteden met hun stilliggende fabrieken en gedoemde inwoners.”
En: “Moskou en Sint- Petersburg zijn het echte Rusland niet. Dat kom je pas tegen in de provincie. Daar stralen de mensen een enorme eenzaamheid uit. Ze zijn nooit volwassen geworden en verlangen alleen naar een tsaar die voor hen zorgt”.
Ter verklaring van de passieve houding van deze Russen zegt ze in het interview dat het individu geen rol speelt in Rusland. Het individualisme wordt er bij iedereen uitgeramd. Het is zo van “je bent geen individu, je bent van de staat… De mens wordt als het ware gesmoord in Rusland”.
Bij Buitenhof is ze heel beslist in haar stelling dat Russen geen democratie willen.
Voor een democratie, die moeilijk is en vaak een lastig soort samenleving, moet je volwassen zijn en burgers in die samenleving moeten zich persoonlijk verantwoordelijk voelen.

Kijk, dacht ik, dit is het dus.
Dit is precies waar het bij ons aan begon te schorten de laatste jaren.
Het werd ons tijdens de Corona-tijd, die nog steeds niet echt achter de rug is, ook wel gemakkelijk gemaakt. We vielen met ons geloof in modernistische maakbaarheid door de mand, het bestuur bleek zeer feilbaar en rommelde tijden wat aan en het was op veel fronten behelpen.
De afstand bestuur/bestuurden groeide evenals het wantrouwen tegen de overheid en dat legde clubs als Forum voor Democratie geen windeieren.
In Amerika was deze trend, zoals vaker, al eerder waarneembaar maar pas toen Trump gekozen werd en zeker toen het Capitool werd bestormd zagen we dat dat wantrouwen gigantische proporties had aangenomen.
Trump werd door een voor ons onvoorstelbare hoeveelheid Amerikanen geloofd toen hij de grootste onzin beweerde zoals nu de Russen Poetin en zijn propagandamachine geloven.
Hoe kon en kan dit vragen we ons dwz degenen onder ons die de ratio voorop stellen, vertwijfeld af.

De grenzeloosheid waar Sana het over heeft, het niet volwassen kunnen en willen worden, het ‘houden van de gestrekte arm’ is helaas niet aan Russen voorbehouden.
Oost Europa, landen als Hongarije en Polen maar ook Slowakije waren zich aardig aan het bewegen in die richting en kregen te maken met een Europees Parlement dat krampachtig probeerde de Europese waarden hoog te houden. Maar ook onze eigen Baudet is een voorbeeld van dat niet volwassen kunnen en willen worden en de bewondering voor de ‘gestrekte arm’ al is het niet die van de eigen overheid.

Wat Poetin nu bereikt zonder het te willen is in elk geval het plotselinge dagen van het besef dat in vrijheid leven en in een democratie hoe broos en moeilijk ook, kostbaar is en verdedigd moet worden en volwassen verantwoordelijke burgers vraagt.