De Amerikaanse opperrechter John Roberts heeft president Trump woensdag terecht gewezen na diens aanval op een rechter die het niet eens was met zijn besluit om geen asiel meer te verlenen aan mensen die illegaal over de grens zijn gekomen.
Trump zette de rechter weg als een “Obama”-rechter.
Opperrechter Roberts, die zelf tot de conservatieve vleugel van het Hooggerechtshof wordt gerekend liet weten dat we geen “Obama-rechters of Trump-rechters, geen Bush-rechters of Clinton-rechters hebben. Wat we hebben is een uitzonderlijke groep van toegewijde rechters die hun uiterste best doen om op gelijke voet recht te doen aan iedereen die voor hen verschijnt. En die onafhankelijke rechterlijke macht is iets waarvoor we allemaal dankbaar zouden moeten zijn” (VK pag 16,22-11).
Polen moet dankzij een uitspraak van het Hof van Justitie de pensioenwet voor rechters terugdraaien. 22 van de met pensioen gestuurde (onwelgevallige) rechters van het Hooggerechtshof mogen terugkomen. Maar ondertussen zijn er wel in noodtempo door de PiS (regeringspartij) 37 rechters benoemd die zitting hebben in twee extra rechtskamers.
Volgens de Volkskrant heeft PiS het Constitutioneel Hof in zijn zak, net als de Raad voor de rechtspraak. Hongarije heeft het nog wat anders aangepakt. Orban heeft daar in juni een Nieuw Hof van beroep aangesteld. Wie het aan de stok krijgt met de regering op het gebied van asiel, demonstratierecht, politiegeweld of openbare aanbestedingen zal zich tot het nieuwe hof moeten wenden. De president van het Hof wordt door het parlement aangesteld waar de partij van Orban een meerderheid heeft.
Terwijl Polen zijn rechters op straat zet, bouwt Orban aan een parallel rechtssysteem, zo schrijft de waakhond-organisatie van het Helsinki Comité in een recent rapport.
Het lijkt erop dat  leiders als Trump en Orban en in Polen de PiS-partij geen boodschap hebben aan de rule of law. Rechters worden door hen beschouwd als lastpakken die hen voor de voeten lopen en niet door het volk gekozen zijn.
Onafhankelijkheid en professioneel optreden dwz een optreden dat een eigen professionele afweging vraagt, onafhankelijk van de politieke wind die er waait, het is ze een doorn in het oog.

In Nederland doen we het anders. Behalve Wilders die het systematisch over rechters als D66-ers had en heeft, is de VVD, de grootste partij, noch de premier bezig met ontmanteling van de rechterlijke macht omdat ze lastige uitspraken doet.
In dit land pakken we de rechterlijke macht op een andere manier aan.
We ontnemen ze hun professionele status en maken er koekjes-producenten van.
Het product wordt belangrijk als output dus niet beoordeeld op zijn juridische merites.
De druk om te presteren dwz in kwantitatieve zin wordt zodanig opgevoerd dat er nauwelijks meer principiële uitspraken kunnen worden gedaan die veel tijd vergen dan wel strafzaken die zeer complex zijn.
De standaardisering neemt toe, de druk op rechters neemt toe, hun overspannenheid neemt toe en dat alles heeft tot gevolg dat zelfs deze zeer gemotiveerde beroepsgroep afhaakt.
Wie dit proces nader wil bestuderen raad ik ook aan om even een blik te werpen op een lezing die ik heb gehouden ter gelegenheid van het vertrek van een bevriend rechter uit Amsterdam in 2003 naar aanleiding van de instelling van de Raad voor de rechtspraak. U kunt deze lezing vinden op deze site.