We leven in een tijd van woede.
Ooit in het Nederlands Juristen Blad van 27 februari 1988* voorspelde ik al dat als het beschavingslaagje barsten vertoont we stuiten op een lava aan woede.
Vooral op internet kan die woede gemakkelijk en in een luttele seconde zijn weg vinden naar een miljoenenpubliek.
In het Juristen Blad verwees ik naar de functie van de staat en de veronderstellingen waarop het geweldsmonopolie van de staat is gebaseerd: namelijk dat de burger zijn directe uiting van affecten inlevert ten behoeve van een grotere veiligheid die gegarandeerd wordt door de staat.
Als die veiligheid niet langer gegarandeerd wordt of als de burger zijn vertrouwen in de staat en zijn instituties kwijt raakt door een continue demasqué van die instituties, dan is de kans dus groot dat de affecten vrij spel krijgen. Bestuurders, politici, rechters, Officieren van Justitie, maar ook journalisten krijgen de woede over zich heen van gefrustreerde burgers, die vinden dat ze nu wel carte blanche hebben.
Woede op hen die staan voor de zogenaamde bovenbouw of elite en dat zijn dus ook witte mannen. (Ik heb het even niet over de woede van (extreem)rechts op alles wat de positie van die witte mannen in gevaar zou kunnen brengen.)
We hadden al de MeToo-beweging en de Black Lives Matter-beweging en daar kun je dan nu de misandrie aan toevoegen als populaire nieuwe trend.
Het manifest van Pauline Harmange, Mannen, ik haat ze, uitgegeven door Atlas Contact en besproken in de Groene door Stella Bergsma voldoet kennelijk aan de behoefte om een groep aan te wijzen als schuldig aan alle ellende die een mens maar kan overkomen op deze aardkloot.

Waar komt die behoefte vandaan?
Overigens moet ik, op gevaar af dat ik weer word beschuldigd van oude koeien uit de sloot halen, bekennen dat het me erg bekend voorkomt. Werden wij vrouwen niet in de jaren zeventig en tachtig gewaarschuwd om niet met onze ‘onderdrukker’ naar bed te gaan?
Ik meen dat het Anja Meulenbelt was, maar ik kan me vergissen, die erachter kwam dat ze na een periode met een mishandelende man, op vrouwen viel en dat meteen maar als politiek correct bestempelde.

“Ik geloof,” zegt Harmange, “dat het haten van mannen de deur opent naar liefde voor vrouwen (en voor onszelf) in alle mogelijke vormen. En dat we die liefde – dat zusterschap – nodig hebben om onszelf te bevrijden”.
Haten van de ene groep, die niets goeds kan doen, ze zijn namelijk ‘gewelddadige, egoïstische, onverschillige en laffe wezens’, volgens de Franse auteur, (die overigens zelf besloten heeft er een te trouwen die ze erg leuk vindt) om uiteindelijk van jezelf (en jouw groep) te kunnen houden.
Maar ook stelt ze dat vrouwen zich al heel lang laten manipuleren. Ze durven hun negatieve gevoelens naar mannen niet te uiten omdat ze dan mannenhaters zouden zijn.
“Maar wat als mannenhaat nu eens noodzakelijk of heilzaam was?” aldus Harmange.
Zij weet de oplossing: “Gooi het eruit, ik geef het toe: ik haat mannen. Echt allemaal? Ja, allemaal”.

Lale Gül die met haar boek Ik ga leven, een waanzinnig succes heeft geoogst evenals veel doodsbedreigingen, heeft het er ook ‘lekker’ uitgegooid.
In een interview in NRC van het afgelopen weekend bekent ze dat ze graag ‘lekker’ expliciet wil zijn. Zoiets als ‘Koran-vaste lul’ vindt ze zo’n leuke term.
Belediging vindt ze een mooi stijlmiddel en ‘grof taalgebruik verwachten mensen van een man, niet van een vrouw’. Dat is dus kennelijk een aanbeveling.
Haar moeder beschrijft ze als dat ‘door en door giftige takkewijf, die ongekend zuren zeverzak, de karbonkel’ die ze het liefst uit een helikopter in de Sinaïwoestijn deponeert.
De ‘belligerente bloedhond’ die haar ‘onbesuisd zal uitschelden, bespugen en knijpen…’

Het heeft haar geen windeieren gelegd.
Gescheld lijkt het goed te doen.
Overigens zou Harmange het gescheld van Gül op haar moeder misschien afkeuren omdat juist het gescheld op mannen vrouwen dichter bij elkaar brengt.
Gül heeft daar geen behoefte aan en heeft na haar jaren met Freek nu alweer ondanks alle hectiek en doodsbedreigingen een nieuwe lover gevonden begreep ik.

Tot slot: woede verkoopt!!!
Vergeet dat niet lezers!
Trump was een voorbeeld voor miljoenen Amerikanen met zijn woedende tweets over niet-bestaande fraude bij de verkiezingen.
Beschaafd is elitair en uit, woede is in en haat helemaal. Zoals Stella Bergsma schrijft: ‘haat is een gruwelijke diamant maar wel een die onder bepaalde omstandigheden zichzelf vormt en daarmee een bepaalde logica heeft’. En er ontstaat, volgens haar, een begin van een dialoog waarbij de toehoorder wel móét luisteren.
Je kostje is gekocht.
De hockeytrutten en het homo-gescheld van onze populairste cabaretier, ach dat vinden we inmiddels allang old-fashioned.

• Zie bij Essays op mijn website.